top of page

Dezavantajlı Gruplar

Kadınlar

Türkiye'nin belirli bölgelerinin özellikle köy ve kasaba gibi düşük nüfus yoğunluğa sahip yerleşim birimlerinde kadın nüfusun sosyal hayata ve işgücüne katılım seviyeleri düşüktür. Eğitim seviyesi, işsizlik oranı ve kentleşme gibi bu durumun oluşmasına etki eden birçok farklı neden bulunmaktadır. Yapılan gözlemler ve araştırmalar sonucunda kadın nüfus özelinde Sivrice'deki durumun da benzer olduğu fark edilmiştir.

Sivrice'de yaşayan kadın nüfusun büyük çoğunluğunun zamanlarının büyük kısmını kendi evlerinde geçirdikleri ve sosyal yaşamlarının  neredeyse bu durum ile sınırlı olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumu değiştirebilmek adına mimarlık kapsamında atılabilecek adımların iki ana başlık altında toplanması uygun görülmüştür. Bu ana başlıklar kadınların ekonomiye yani işgücüne katılımı ve eğitim öğretim kapsamında kadınların toplanabileceği sosyal mekanlar oluşturulması olarak belirlenmiştir.

Kadınların işgücüne katılımlarını sağlayabilmek için düşünülen önerilerden biri Sivrice’nin ana geçim kaynaklarından biri olan arıcılık örneği özelinde tasarlanmıştır. Kadınların bu konuda hem üretim hem de satım işlerinde görev alabileceği düşünülmüştür. Sivrice’nin turist için ziyarete açılacağı da dikkate alındığında üretilen balların oluşturulabilecek pazar yerleri ve çeşitli market mekanlarında kadınlar tarafından hem yerel halka hem de ziyaretçilere satılabileceği bu sayede kadınların ekonomiye bir şekilde katkı sağlayabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Arıcılık örneği özelinde olduğu gibi diğer ekonomik alanlarda da kadın nüfusun işgücüne katılımı için buna benzer öneriler oluşturulabilir.

Kadın nüfusun sosyal hayata katılımlarını arttırabilmek için alınan kararlardan bir diğeri kadınların toplanıp sosyalleşebileceği ve çeşitli eğitimler alarak donanımlarını artırabileceği çeşitli mekanlar oluşturulması olmuştur. Okuma-yazma, resim, müzik, elişi ve işgücüne katılım konusuna paralel olarak meslek eğitimi gibi çeşitli öğretici kurslar ve kadınların sadece toplanıp vakit geçirebilecekleri çeşitli sosyal etkinlik alanları bu mekanlara örnek olarak gösterilebilir. Böylece bölgedeki kadın nüfusunun hem eğitim hem de kişisel donanım seviyesinin artırılması ve kadınların evlerinin dışında bir sosyal hayata sahip olabilmesi amaçlanabilecektir.

Çocuklar

Deprem nedeniyle yerle bir olan Sivrice’de yürütülen kentsel dönüşüm süreci Sivricelerin hayatını yeniden kurgulanmaktadır. İlçe nüfusunun yaklaşık %25 ini oluşturan çocuklar ayrı bir çalışma konusu olmuştur. Sivriceli çocukları ilgilendirecek herhangi bir öneri geliştirilmeden önce ilçenin mevcut durumu ve sorunları iyi tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda sivrice ile ilgili yapılan araştırmalar, yerli halk görüşmeleri, drone ve gezi fotoğrafları değerlendirilmiştir. Harita üzerinden çocukları doğrudan ilgilendiren mevcut mekanlar işaretlenmiştir. Sürece dair bazı tespitler de şu şekildedir:
•    Kentsel dönüşüm süreci problemlidir. 
•    Ailelerin alıştıkları konut tipolojisi değişmektedir.
•    Nüfus değişkendir, göç vardır. 
•    Birçok sebeple ihtiyaçlarını karşılamak için sık sık Elazığ merkeze gitmektedirler.
•    İlçe merkezi karayolu ve demiryoluyla ikiye; kentsel dönüşüm süreçleriyle de etaplara bölünmüştür.
•    Yerel halk ile “turistler” arasında yaşanan ayrıştırma nedeniyle Sivrice sahiplenilmemektedir. 
•    Hazar gölü ve kıyıları yerel halktan ziyade ilçe dışından gelen günübirlik ziyaretçilerinin kullanımındadır.
•    Çevre kirliliği vardır. 
•    Çocuklar deprem nedeniyle kayıplar ve travmalar yaşamıştır.
•    Park alanları kurulmuştur, ancak kullanılmamaktadırlar.
•    Okul yapıları depremden zarar görmemiştir.
•    Kırsal yaşam vardır. Sivriceli çocuklar okul dönemi dışında vakitlerini köylerinde ya da anne-babalarıyla birlikte tarla-bahçelerinde geçirmektedir. 
•    Muhafazakâr bir yaşam tarzı vardır aile baskısından söz edilebilir.

WhatsApp Image 2020-12-16 at 01.37.58.jp

Yaşlılıkta sosyal hayat zihinsel, fiziksel ve duygusal sağlık için olmazsa olmazdır. Sivriceli yaşlıların birincil sosyal çevreleri geniş aileleridir. Deprem öncesine kadar yaşlılar, sosyalleşme alanı olarak yaygın bir şekilde kıraathaneleri ve halk eğitim merkezin kullanmışlardır. Ancak bugün birçok kıraathane hasar aldığı için yıkılmış ya da kapatılmış halk eğitim merkezi de çalışmalarına ara vermiştir.
Sivrice de genç ve yetişkin nüfus istihdam ve eğitim sebepleriyle göç etmektedir. Hem göç hem de kentsel dönüşümün değiştirdiği konut tipolojisi Sivrice’li yaşlıların yalnızlık tehlikesini artırmaktadır.  Bu tehlikeden doğan yaşlıların sosyalleşme ihtiyacı çalışmanın ayrı bir konu başlığı olmuştur.

Yaşlılar

bottom of page